Het consumentenrecht biedt jou veel bescherming bij (defecte) aankopen. Veel mensen zijn zich niet bewust van de werking van het consumentenrecht en vaak niet op de hoogte van de bescherming die dit biedt en hoe ver die bescherming precies gaat.

Dit is jammer, want jij kunt er als consument kan er op meerdere manieren je voordeel mee doen. In deze blog vertel ik je meer over wettelijke garantie en het wettelijk bewijsvermoeden, aspecten uit het consumentenrecht die jou juridisch ondersteunen bij een defect product.

Voorbeeld

Stel, jij koopt een dure wasmachine van een gerenommeerd merk. Laten we zeggen dat er geen fabrieksgarantie op de wasmachine zit en dat je met de verkoper een contractuele garantie van zes maanden overeen hebt afgesproken.

Dan slaat het noodlot toe. Acht maanden na de koop begeeft de wasmachine het plotseling en je hebt geen idee waarom. Je zou nu misschien denken dat je met lege handen staat omdat er geen fabrieksgarantie is en de garantietermijn van de verkoper is verstreken.

Hier biedt het consumentenrecht je echter een belangrijk hulpmiddel: de wettelijke garantie.

Wettelijk garantie

De wettelijke garantie houdt in dat een product moet voldoen aan de ‘redelijke’ verwachtingen, die je er als consument redelijkerwijs van mag hebben, zoals in dit geval de wasmachine. Die redelijke verwachting hangt samen met bijvoorbeeld de specifieke eigenschappen van het product, maar bijvoorbeeld ook de uitlatingen van de verkoper. Voldoet het daar niet aan, dan spreek je van non-conformiteit. Als dit het geval is heb jij als consument recht op gratis reparatie of vervanging.

Wettelijk bewijsvermoeden

En hoe zit het met het bewijsvermoeden? Over het algemeen geldt het principe dat wie eist, die bewijst. Oftewel, als jij stelt dat de wasmachine kapot is gegaan, moet jij laten zien dat dit probleem de schuld van de verkoper is en dat de wasmachine niet aan de verwachtingen van de koop voldoet.

Je kunt je voorstellen dat als de verkoper dan moeilijk gaat doen, je er nog een hele kluif aan hebt om dat aan te tonen. Want weet jij veel hoe zo’n machine werkt en wat er precies mis is gegaan? Ik zou zelf in ieder geval geen idee hebben.

Met het wettelijk bewijsvermoeden uit het consumentenrecht wordt je hiermee echter geholpen. De wet gaat er namelijk vanuit dat als de aankoop binnen 12 maanden defect raakt, de gebreken er in principe al waren bij de levering. Dit betekent dat het dan aan de verkoper is om aan te tonen dat het probleem is ontstaan door jouw gebruik en niet door een fout in het product zelf.

Door het bewijsvermoeden is de verkoper van het product daarom in principe verplicht het product gratis te herstellen of vervangen, tenzij hij kan aantonen dat het gebrek ontstond ná levering. Bijvoorbeeld doordat jij het niet op de juiste manier hebt gebruikt.

Dit is vaak lastig te bewijzen en vraagt bovendien een actieve houding of inspectie van de verkoper. Daarom kun je er vaak vanuit gaan dat je hiermee een flink eind geholpen bent.

Deze wettelijke garantie en het bewijsvermoeden zijn allebei van dwingend recht. Dit betekent dat dit recht altijd bij consumentenovereenkomsten van toepassing is. Het is niet mogelijk dit recht te beperken of te laten vervallen. Zelfs niet als partijen op een koopbon of in algemene voorwaarden afspreken dat "alle garanties komen te vervallen", zoals je vast weleens ergens hebt zien staan.

Belangrijk om te onthouden is dat eventuele commerciële/contractuele garanties de wettelijke garantie niet mogen beperken, maar wél mogen deze aanvullende of extra bescherming mogen toekennen aan de consument. Een commerciële garantie mag dus wel méér rechten toekennen, maar niét minder dan de wettelijke rechten.

Praktische tips

Dit klinkt allemaal best goed, maar hoe ga je nu in de praktijk om met deze wettelijke garantie en hoe maak je hier effectief gebruik van? Hieronder volgen wat praktische tips:

1. Klaag op tijd
   Wettelijk gezien heb je een klachtplicht. Wacht je daar te lang mee, dan kan dat ertoe leiden dat de genoemde termijn van twaalf maanden verstrijkt (waardoor het bewijsvermoeden vervalt) of dat je de verkoper ruimte geeft voor twijfels.
2. Klaag altijd schriftelijk
   Dit kan per e-mail, WhatsApp of brief. Beschrijf het probleem duidelijk en vermeld dat het binnen de wettelijke garantie van twaalf maanden valt, en dus non-conform is. Geef de datum van aankoop en wanneer het probleem is ontstaan. Verzoek de verkoper om vervanging of reparatie en stel daarbij een reactietermijn voor van ten minste zeven of veertien dagen.
3. Verzamel bewijs
   Bewaar alle correspondentie en documentatie over je aankoop en de klacht. Dit kan later van pas komen mocht het tot een juridisch geschil komen.
4. Ingebrekestelling
   Als de verkoper niet reageert of herstel/vervanging weigert, stuur dan een ingebrekestelling. Hierin geef je de verkoper een laatste kans om de koopovereenkomst binnen een redelijke termijn volledig na te komen.

Een ingebrekestelling schrijven en het juridisch aanpakken van de situatie kan lastig zijn. Laat je daarbij adviseren en zorg ervoor dat je zorgvuldig te werk gaat.

Door op deze manier gebruik te maken van de wettelijke garantie, ben je als consument goed beschermd tegen gebrekkige producten en onwillige verkopers die niet willen meewerken.

Conclusie

De wettelijke garantie biedt een belangrijke bescherming voor consumenten. Dit is één van de vele instrumenten die het consumentrecht je kan bieden. Door goed op de hoogte te zijn van je rechten en deze effectief te gebruiken, hoef je niet met lege handen te staan als je aankoop onverwachts kapot gaat. Mocht je er niet uitkomen, aarzel dan niet om juridische hulp van BrandMR in te schakelen.

Meer informatie