In Nederland is er veel te doen over 'stikstof'. Het gaat dan om stoffen zoals stikstofoxiden (NOx) en ammoniak (NH3). Die zijn schadelijk voor mens en milieu. Ze komen vrij door verkeer, industrie en landbouw. Stel, je hebt als particulier of ondernemer plannen waarbij je stikstof uitstoot. Kunnen die plannen dan nog wel doorgaan? Ik een aantal blogs geef ik daar meer duidelijkheid over.
Natuur en stikstof
Nederland heeft zich in 1993 verbonden aan de uitvoering van de Habitatrichtlijn. Doelstelling daarvan is om landen te verplichten de natuur schoner te maken. Want in Europa was er tot in de jaren zeventig weinig tot geen aandacht voor de natuur en de gevolgen van het vervuilen van de natuur voor alle levende wezens. In 1972 kwam de zogenaamde Club van Rome met een waarschuwing dat het zo niet verder kon gaan. In 1979 ontstond er het gifschandaal in Lekkerkerk: er bleken op grote schaal chemische afvalstoffen illegaal gestort te zijn, waardoor waterleidingbuizen spontaan explodeerden. Daarna volgden er nog meer gifschandalen. Uiteindelijk leidde de bewustwording over de staat van de natuur tot de ambitieuze doelstellingen in de Habitatrichtlijn om onze natuur schoner te krijgen. En daarmee ook voor toekomstige generaties een leefbare leefomgeving te kunnen bieden.
Die taak is aan de provincies. Zij verlenen vergunningen en ontheffingen en zien toe op het beheer van de natuurgebieden.
Stikstof meten
In Nederland houden we van cijfers. Normen. Want dan zijn de regels voor iedereen gelijk. Voor de natuur werd in Nederland daarom bepaald dat de uitstoot van stikstof voortdurend gemeten zou gaan worden, om te kijken of de uitstoot steeds verder omlaag zou gaan. Dat meten gebeurt via het rekenprogramma AERIUS. Hiermee wordt de DEPOSITIE (neerslag) van stikstof op Natura 2000-gebieden berekend, gemonitord en geregistreerd.
Daarbij is het begrip 'Kritische Depositie Waarde' (KDW) van belang. De kwaliteit van een natuurgebied verbetert als de uitstoot van stikstof onder die KDW blijft. Er is kritiek op dit systeem, omdat het ervoor zorgt dat veel bouw- en landbouwprojecten stil liggen.
Greenpeace tegen de staat
In de wet staat dat uiterlijk in 2035 tenminste 74% van de stikstofgevoelige natuur onder die KDW zou moeten zijn.
Door Greenpeace werd de Staat der Nederlanden voor de rechter gesleept, omdat het erop leek dat die doelstelling niet gehaald zou worden. De rechter was het daarmee eens en bepaalde onlangs dat de overheid verplicht is om nu met maatregelen te komen, omdat de Staat anders een boete van 10 miljoen euro moet betalen.
Vergunning lastiger door nieuwe regels
Op 18 december 2024 heeft de hoogste bestuursrechter een belangrijke uitspraak gedaan. Samengevat is er voor bijna elk project met stikstofuitstoot een vergunning nodig. Zo hebben de provincies Overijssel, Gelderland en Noord-Brabant bijvoorbeeld besloten voorlopig géén natuurvergunningen meer te verlenen. Ook de vergunning van Schiphol wordt opnieuw onderzocht vanwege de uitspraak. Er is dus een grote kans dat Schiphol binnenkort zonder vergunning komt te zitten.
Wat kan nog wel?
Is er dan niets meer mogelijk? Nee, zo erg is het niet. Maar goede kennis over alle regels is dan wel nodig. En de gezondheid van mens, dier en de natuur moet altijd in acht worden genomen. Belangrijke vragen die je als particulier of ondernemer moet stellen zijn verder:
- Kunnen nieuwe technieken zorgen voor minder uitstoot?
- Zijn er maatregelen te bedenken die schade aan natuur beperkt?
- Hoe ver is het project van een beschermd natuurgebied?
De huidige regering zet in op innovatie en geeft daar veel subsidie voor uit. Maar veel technieken blijken niet effectief. Daarnaast duren vergunningsprocedures soms jaren. Het is dus aan te raden goed te onderzoeken of een project wel haalbaar is.
Conclusie
Stikstofregels zijn streng en ingewikkeld en maken de zaken er voor de gewone burger en ondernemer niet duidelijker op. Juridische bijstand is daarom aan te raden. Aan de hand van praktische voorbeelden – die ik ook in volgende blogs zal geven – wil ik graag uitleggen waar de kansen liggen en waar de bedreigingen. Want uiteindelijk is iedereen gebaat bij een gezondere leefomgeving, maar ook gebaat bij een Nederland waarin gebouwd en gewerkt kan worden.
Ik wil hulp Doe de online check
